5. Lees emoties

Mensen vinden emoties in werksituaties soms ongemakkelijk en sluiten zich er het liefst voor af. Want wat moet je er mee als iemand tegen je uitvalt of je ineens heel verdrietig wordt? Best ongemakkelijk. Toch geven emoties vaak een schat aan onmisbare informatie over wat iemand op dat moment parten speelt. Als we die signalen negeren en ons proberen te focussen op de rationele 'inhoud' dan is de kans groot dat de ander afhaakt. Dat de ander zich niet gehoord of gezien voelt en weerstand opbouwt, tegen de ander of het onderwerp dat dan op tafel ligt. Beide reacties wil je het liefst voorkomen, ook als professional.

In zo'n situatie is het belangrijk dat iemand zijn emotie even kan ventieleren. "Wat maakt je boos?" "Wat is het dat je raakt?" Vragen nodigen mensen uit hun emotionele druk te ontladen. Hierna als de druk van de ketel is en kunnen ze de draad van het gesprek vaak weer oppakken. Als gesprekspartner krijg je daardoor veel beter inzicht in wat de ander werkelijk beweegt dan wanneer je dat moment omzeilt.

‘Een oordeel, verwijt of heftige emotie is een (onfortuinlijke) uiting van een onvervulde behoefte’ is een belangrijk uitgangspunt van de Non Violent Communication methode van de Amerikaanse psycholoog Marshall Rosenberg. Wanneer we emoties ‘lezen’ en we proberen te bedenken dat achter die emoties een behoefte schuilgaat die niet vervuld is, komt het oordeel of verwijt ineens in een heel ander licht te staan: het gaat er niet meer over of het oordeel 'waar is. Het gaat er ook niet meer over het oordeel of verwijt naar de ànder, maar over het gemis van de één. "Ik vind het asociaal dat je nu weggaat als het zo druk is", is zo'n onfortuinlijke uiting van de behoefte aan..... hulp? rust? collegialiteit?

Het is verdraaid moelijk om bij het horen van zo'n boodschap niet in de verdediging te schieten: "Hoezo ik heb deze afspraak toch al weken geleden gemaakt?" Als het je mocht lukken in deze boodschap de onvervulde behoefte te ontdekken en daar op te focussen "Ben je bang dat je het alleen niet redt? Heb je hulp nodig?" zul je zien dat je veel meer connectie kweekt, samenwerkt, iemand hoort en ziet, dan waneer je in de verdediging schiet. Op die manier kan je conflicten in de kiem smoren en hoef je een verwijt helemaal niet meer persoonlijk te nemen.

Ik ben de laatste die zal zeggen dat dit makkelijk is, de eerste die zal zeggen dat ik ervaren heb dat het helpt.